Tymczasowe aresztowanie jest stosowane w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, a wyjątkowo także w celu zapobiegnięcia popełnieniu nowego, ciężkiego przestępstwa.
Postępowanie karne przewiduje możliwość zastosowania tymczasowego aresztowania tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo popełnienia przestępstwa. Okres tymczasowego aresztowania naliczany jest do dnia zatrzymania.
Sąd wydając postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania uzasadnia je tym, iż istnieje:
Nie zawsze możliwie jest stosowanie tymczasowego aresztowania wobec sprawcy. W pierwszej kolejności wskazać należy, iż sąd może nie zastosować tymczasowego aresztowania, gdy wystarczający jest wobec oskarżonego inny środek zapobiegawczy np. dozór.
Sąd powinien odstąpić od tymczasowego aresztowania w przypadku, gdy pozbawienie wolności spowodowałoby dla życia lub zdrowia sprawcy poważne niebezpieczeństwo bądź wyjątkowe ciężkie skutki dla niego lub jego najbliższej rodziny.
W przypadku, gdy można przewidywać, że sąd orzeknie w stosunku do oskarżonego karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania lub karę łagodniejszą bądź okres tymczasowego aresztowania przekroczy przewidywany wymiar kary nie należy stosować tymczasowego aresztowania. Podobnie, gdy przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności nie przekraczającą 1 roku.
Postępowanie przygotowawcze:
Zasadą jest, że tymczasowe aresztowania stosuje się na okres 3 miesięcy. Przy czym okres ten, zgodnie z zasadami wyrażonymi w procedurze karnej może zostać przedłużony do 1 roku łącznie, jeśli postępowanie przygotowawcze nie może zostać ukończone w terminie.
Postępowanie sądowe:
Tymczasowe aresztowanie na tym etapie postępowania może trwać do wydania pierwszego wyroku do okresu 2 lat, wliczając okres tymczasowego aresztowania z postępowania przygotowawczego. Okres ten może zostać przedłużony na czas ponad 2 lata przez Sąd Apelacyjny. Po wydaniu wyroku, jeżeli zachodzi potrzeba stosowania tymczasowego aresztowania, każdorazowe jego przedłużenie może nastąpić na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy.
Postanowienie o zastosowaniu lub przedłużeniu tymczasowego aresztowania może zostać zakwestionowane do sądu odwoławczego, poprzez zażalenie, w zawitym terminie 7 dni od dni ogłoszenia lub doręczenia postanowienia w tym zakresie. Osoba tymczasowo aresztowana na potrzeby redagowania zażalenia może skorzystać z pomocy adwokata, który w jegu imieniu przygotuje i prześle do sądu zażalenie. W jaki sposób tymczasowo aresztowany może udzielić upoważnienia do obrony adwokatowi? Może to nastąpić w dwojaki sposób: prawnik uda się do aresztu śledczego, gdzie osobiście odbierze upoważnienie do obrony bądź najbliższa rodzina aresztowanego uda się do Kancelarii Adwokackiej, gdzie udzieli w jego imieniu upoważnienia do obrony karniście. Takie upoważnienie w zupełności pozowala tymczasowo, aby adwokat działał w imieniu mandata. Z praktyki zawodowej mogę wskazać, iż skuteczność zażalenia przygotowanego samodzielnie przez aresztowanego, a przez adwokata specjalistę w prawie karnym (karnistę) jest nieporównywalna. Warto nadmienić, że jeśli oskarżonego nie stać na udzielenie upoważnienia prawnikowi, może on wnioskować do sądu o ustanowienie adwokata z urzędu.
Zażalenie na postanowienie o tymczasowym aresztowaniu jest wolne od opłat sądowych.
Sąd odwoławczy rozpoznaje zażalenie niezwłocznie, wydając stosowne postanowienie, na które nie przysługuje już zażalenie.
Sąd obowiązany jest zwolnić tymczasowo aresztowanego w razie:
W sytuacji, gdy tymczasowe aresztowanie jest niewątpliwie niesłuszne, oskarżony może dochodzić odszkodowania i zadośćuczynienia za wyrządzone krzywdy od Skarbu Państwa przed Sądem Okręgowym wytaczając sprawę o odszkodowanie. Pamiętać należy, iż roszczenie o odszkodowanie przedawnia się po upływie roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie. Jeśli zostałeś w sposób niesłuszny tymczasowo aresztowany, zachęcam do skorzystania z usług adwokatów z naszej Kancelarii w celu dochodzenia odszkodowania.
Autor:
21.01.2014 r.