Jak wskazują przepisy Kodeksu postępowania karnego, każdy ma prawo ująć osobę na gorącym uczynku przestępstwa lub w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa, jeżeli zachodzi obawa ukrycia się tej osoby lub nie można ustalić jej tożsamości.
Stanowi to tzw. ujęcie obywatelskie. Dodatkowo Policja ma prawo zatrzymać osobę podejrzaną, z uwagi na istnienie szczególnych okoliczności.
Zatrzymanie podejrzanego ma miejsce w następujących sytuacjach, gdy:
Osoba, która została już raz zatrzymana, nie może zostać ponownie zatrzymana na podstawie tych samych okoliczności faktycznych i dowodów.
Zatrzymany powinien zostać natychmiast informowany o przyczynach zatrzymania i o przysługujących mu prawach, w tym prawie do skorzystania z pomocy adwokata. Najlepiej aby zatrzymany skorzystał z pomocy adwokata, który po pierwsze udzieli merytorycznej pomocy prawnej, po drugie tylko adwokat może spotkać się z osobą zatrzymaną, najbliżsi, rodzina nie mają takiego prawa.
Co do zasady zatrzymanego należy natychmiast zwolnić, gdy ustanie przyczyna zatrzymania. W przypadku, gdy w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania nie zostanie on przekazany do dyspozycji sądu wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania zostaje zwolniony. Gdyby to nie nastąpiło, zadzwoń do naszego adwokata.
Gdy zatrzymany zostanie przekazany do sądu, należy go zwolnić, jeżeli w ciągu 24 godzin od tego przekazania nie doręczy mu się postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania.
Tym samym w praktyce zatrzymanie może trwać nawet do 72 godzin.
Zatrzymany może złożyć do sądu zażalenie, w którym domagać się może zbadania zasadności, legalności i prawidłowości jego zatrzymania. Sąd niezwłocznie rozpatruje powyższe zażalenia. W razie uznania bezzasadności lub nielegalności zatrzymania sąd zarządza natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.
Jak również zatrzymany ma prawo do złożenia zażalenia do prokuratora właściwego miejscowo na sposób przeprowadzenia zatrzymania.
Wskazane zażalenia może sporządzić w imieniu zatrzymanego ustanowiony przez niego prawnik. Co oczywiste zachęcam w tym zakresie do skorzystania z usług Kancelarii Adwokaciej, ponieważ poziom merytoryczny takiego wniosku będzie znacząco lepszy od zażalenia przygotowanego indywidulanie przez zatrzymanego.
W sytuacji, gdy zatrzymanie jest niewątpliwie niesłuszne, osoba zatrzymana może nawet dochodzić odszkodowania i zadośćuczynienia za wyrządzone krzywdy od Skarbu Państwa. Żądanie odszkodowanie jest wolne od opłat sądowych.
Roszczenie odszkodowania przedawnia się po upływie roku od daty zwolnienia zatrzymanego.
Adwokaci Kancelarii pozostają do Państwa dyspozycji odnoście zapytań prawnych na temat zatrzymania.
Autor:
Adwokat Rafał Biernacki
09.04.2016 r.